فضاهای فرهنگی در رمان کویر اثر ژان – ماری گوستاو لوکلزیو

ژان – ماری گوستاو لوکلزیو ، که درسال 2008 برنده ی جایزه ی نوبل ادبیات شد، به عنوان یکی از برجسته ترین معرفان ادبیات معاصر فرانسه محسوب می شود .می توان گفت که وی بخش بزرگی از شهرت ادبی خویش را مدیون شاهکار خود کتاب «کویر» است که درآن دغدغه ی اصلیش، یعنی فضای فرهنگی و روابط میان فرهنگی فضاهای گوناگون را به تصویر می کشد. «کویر» متشکل از دو داستان است که در هم تنیده و به تناوب روایت می شوند و ساختاری دوقسمتی به کتاب می بخشند. لوکلزیو دراین کتاب از برخورد دو فرهنگ بزرگ سخن می گوید، فرهنگ مسلمانان بادیه نشین و فرهنگ اروپاییان، دربطن دو کانون اصلی: «کویر» و «شهر» .هدف اصلی وی مقایسه یا بهتر بگوییم رویارویی دنیای عرب - آفریقا و اروپا ، به وی‍ژه جامعه ی فرانسه است. وی دراین اثر سعی برآن دارد که پیچیدگی این رویارویی دو دنیا را به تصویر بکشد. به واسطه ی رمان «کویر»، لوکلزیو بررسی مفهوم «میان فرهنگی» و رابطه ش با جوامع را به رشته ی تحریر در می آورد . بنابراین ما دراین تحقیق سعی برآن داشتیم که به بررسی این موضوع، که ظاهراً می توان آن را دلیلی تاثیرگذار دراعطای جایزه ی نوبل به نویسنده اش دانست ، بپردازیم . در ابتد تعاریفی چند از کلمات «فضا»و «فرهنگ»ارائه کردیم تا مقدمه ای باشد برمفهوم فضای فرهنگی و بعد، از مردمان کویر و وی‍ژگیهای خاص آنها سخن گفتیم. سپس، اجزای برجسته ی «تقدس» کویر، مفهوم «کاریسم» و جایگاه مهمش در فرهنگ کویر و همچنین اعتقاد بادیه نشینان به معجزه را مورد تحلیل قرار دادیم و بعد از آن «قداست» کویر و ابعاد «قداست اسلامی» مورد بررسی قرار گرفتند. و درانتها ، دربخش پایانی، به دو گانگیهای «کویر» و «شهر» پرداختیم .